AI thay thế con người hay trở thành đồng đội mạnh mẽ?

Chia sẻ bài

Khám phá cách tích hợp AI vào công việc và biến chúng thành đồng đội hiệu quả. Bài viết này phân tích lợi ích, thách thức và cách làm việc tốt hơn với AI trong doanh nghiệp. Tìm hiểu về AI hỗ trợ công việc, bảo mật dữ liệu và tối ưu năng suất.

VietData AI

Trong vài năm trở lại đây, việc dùng AI có lẽ là một chủ đề nóng trong môi trường làm việc. Không ít người trong chúng ta quan ngại rằng bản thân mình sẽ bị thay thế bởi AI vì sự thông minh của chúng. Nhưng thay vì đặt câu hỏi "Liệu AI có thay thế con người hay không?", ta nên nghĩ đến một hướng tiếp cận khác biến AI thành một đồng đội và dùng chính khả năng của chúng để làm bệ phóng cho sự sáng tạo của chúng ta trong công việc. Bây giờ điều chúng ta cần là “Làm thế nào để tích hợp AI trở thành một đồng đội đúng nghĩa?”.

AI có thể thay thế con người trong công việc gì?

AI có thể thay thế trong các công việc chân tay, những tác vụ lặp đi lặp lại. Chúng hỗ trợ trong phân tích, tracking hành vi người dùng, trở thành một trợ lý ảo và hỗ trợ con người sáng tạo. Theo CNN Business, AI có khả năng thay thế khoảng 300 triệu việc làm toàn thời gian trên toàn cầu. Chỉ riêng tháng 5 năm 2023, đã có 3.900 ca mất việc làm tại Hoa Kỳ do AI thay thế. Tập đoàn lớn như British Telecom đã lên kế hoạch triển khai công nghệ AI để thay thế 10.000 nhân viên trong vòng 7 năm tới. Các công việc có nguy cơ bị AI thay thế bao gồm nhập dữ liệu, tiếp thị từ xa, xây dựng website, tài xế, và trợ lý pháp luật.

Tuy nhiên, AI không thể thay thế hoàn toàn con người trong các công việc đòi hỏi sáng tạo, trí tuệ cảm xúc và khả năng thích ứng.

Sức ảnh hưởng của AI trong thị trường lao động, Goldman Sachs Global Investment Research
Sức ảnh hưởng của AI trong thị trường lao động, Goldman Sachs Global Investment Research

Lợi ích mà đồng đội AI mang lại cho team

Vấn đề chính mà ai cũng có thể nhận ra là AI hỗ trợ giảm thiểu các công việc mất nhiều thời gian như xử lý khối lượng dữ liệu lớn, viết code, từ đó tối ưu năng suất và tiết kiệm được thời gian. Từ thời gian được tiết kiệm, các đồng đội còn lại trong team có thời gian dành cho tư duy sáng tạo. Không chỉ dừng lại ở dữ liệu mà AI Agent xử lý được, chúng cung cấp thêm thông tin, đưa ra những dự báo để giúp con người quyết định logic hơn. AI luôn luôn làm việc, có thể làm việc 24/7, bất cứ khi nào mà đồng đội cần.

Thách thức và rủi ro khi đặt AI sai vị trí

Tuy nhiên, nếu đặt AI sai vị trí, chúng có thể trở thành con dao hai lưỡi. AI vẫn chỉ là máy móc, không thể thay thế khả năng suy nghĩ linh hoạt sáng tạo của con người. Bias của AI và rủi ro về Data Privacy là những vấn đề cần lưu ý:

  • Bias của AI:

    • Dữ liệu không đầy đủ hoặc thiên lệch: AI học từ dữ liệu mà nó được cung cấp. Nếu dữ liệu này không đầy đủ hoặc chứa đựng các thiên lệch, AI có thể đưa ra kết quả không chính xác hoặc không công bằng. 
    • Khuếch đại định kiến xã hội: AI có thể phản ánh và khuếch đại các định kiến xã hội hiện có. Điều này có thể dẫn đến sự phân biệt đối xử. 
    • Thiên lệch trong thiết kế và phát triển: Thiên lệch không chỉ xuất hiện trong dữ liệu mà còn có thể tồn tại trong quá trình thiết kế và phát triển AI. 

  • Data Privacy:

    • Rò rỉ dữ liệu cá nhân: Một trong những rủi ro lớn nhất liên quan đến AI là khả năng rò rỉ dữ liệu cá nhân. 
    • Vi phạm quyền riêng tư: Việc thu thập và sử dụng dữ liệu cá nhân bởi AI có thể vi phạm quyền riêng tư của người dùng. Người dùng có thể không biết hoặc không đồng ý với việc dữ liệu của họ bị thu thập và sử dụng cho các mục đích khác nhau, dẫn đến sự mất lòng tin và cảm giác bị xâm phạm.
    • Quản lý dữ liệu và tuân thủ pháp luật: Việc quản lý dữ liệu và tuân thủ các quy định pháp luật về quyền riêng tư là một thách thức lớn đối với các hệ thống AI. 

Bị phụ thuộc quá nhiều vào AI có thể dẫn đến việc đánh mất năng lực suy nghĩ - Brain Rot, chỉ biết dựa dẫm vào AI để xử lý máy móc. Xung đột giữa các thành viên với AI cũng là một thách thức, khi lo lắng về vai trò của mình sẽ bị thay thế.

Con người nên trau dồi những kỹ năng gì để tạo ra giá trị hơn trong công việc

Để tạo ra giá trị hơn trong công việc, con người nên trang bị cho chính mình những skill set để tăng khả năng tư duy sáng tạo. Trau dồi thêm kiến thức về công nghệ để hiểu chính người đồng đội AI của mình, từ đó tăng khả năng phối hợp. Đừng để cho AI quyết định thay bạn, tránh đánh mất đi giá trị của bản thân không bị phụ thuộc quá nhiều vào AI.

Làm thế nào để AI trở thành một ‘đồng đội AI’?

Điều quan trọng nhất là không lạm dụng AI trong tất cả mọi thứ, xác định rõ vị trí của AI trong team, bản chất AI là công cụ hỗ trợ. Hãy để cho AI vào các công việc máy móc, còn con người sẽ tập trung vào tư duy chiến lược và sáng tạo cái mới. Đào tạo cho nhân sự về cách làm việc với AI để tận dụng tối đa lợi ích mà AI mang lại. Thường xuyên kiểm tra và điều chỉnh khả năng của AI để xem AI có làm việc hiệu quả và không để AI bị Bias.

AI và Con người

Khía cạnhAICon người
Khả năng xử lý dữ liệuXử lý khối lượng dữ liệu lớn nhanh chóng và chính xácHạn chế về tốc độ và khối lượng dữ liệu có thể xử lý
Sáng tạoHỗ trợ sáng tạo nhưng không thể thay thế hoàn toànCó khả năng sáng tạo và tư duy linh hoạt
Làm việc liên tụcCó thể làm việc 24/7Cần thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng
Phân tích và dự báoCung cấp thông tin và dự báo dựa trên dữ liệu lớnDựa vào kinh nghiệm và trực giác
Khả năng thích ứngHạn chế trong việc thích ứng với tình huống mới và phức tạpCó khả năng thích ứng và giải quyết vấn đề linh hoạt
Tương tác con ngườiHỗ trợ tương tác nhưng thiếu trí tuệ cảm xúcCó khả năng tương tác và hiểu biết về cảm xúc con người
Rủi ro bảo mậtCó thể gặp rủi ro về bảo mật dữ liệuCó thể kiểm soát và bảo mật thông tin tốt hơn

Kết luận: Làm việc tốt hơn với AI

Mặc dù có những lo ngại và thách thức, cuộc cách mạng AI đang tạo ra những cơ hội mới và đòi hỏi sự học hỏi và thích ứng từ tất cả mọi người trong doanh nghiệp. Thay vì là một sự thay thế, AI có thể trở thành một đồng đội mạnh mẽ trong việc tạo ra giá trị và tăng năng suất. Điều quan trọng là chúng ta sẵn sàng học hỏi và thích ứng để tận dụng tối đa tiềm năng của người đồng đội này trong tương lai. Vậy vấn đề không phải là “AI có thay thế con người hay không?” mà là “Chúng ta làm sao để làm việc tốt hơn với AI?”

Các bài viết liên quan
VietData AI

11 phút đọc

Nội dung AI được nhiều doanh nghiệp kỳ vọng sẽ tối ưu hoá sự hiện diện của họ trên truyền thông số. Nhưng liệu đây là cơ hội hay “ảo tưởng”?

VietData AI

7 phút đọc

Trong thời đại chuyển đổi số và công nghệ 4.0, chiếc điện thoại thông minh không chỉ là thiết bị liên lạc mà còn là công cụ hỗ trợ cuộc sống hiện đại. Nhưng liệu bạn đang thực sự “làm chủ” nó, hay chỉ đang “bị chi phối”?

VietData AI

8 phút đọc

Trong vài thập kỷ qua, các mô hình B2C và B2B đã thúc đẩy nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, mô hình B2A (Business to Agent) đang dần trở thành xu hướng tương lai, khi “khách hàng” là những AI Agents thay vì con người.